بررسی علل و تشخیص بیماری کیاری (چیاری) یا Chiari
بیماری کیاری (چیاری) یا Chiari
اختلال کیاری “Chiari”(CM) یک ناهنجاری ساختاری مرتبط با جمجمه و مغز است. این بدان معنی است که جمجمه کوچک یا غیر استاندارد است و این مسئله باعث می‌شود که مغز فرد در فضای جمجمه تحت فشار قرار بگیرد. این شرایط می‌تواند باعث گسترش بافت مغز به داخل کانال نخاع شود. در ادامه به مطالعه علل و تشخیص بیماری کیاری (چیاری) یا Chiari میپردازیم. پس تا انهتای مطلب با متخصص مغز و اعصاب اصفهان همراه باشید.
CM بخشی از مغز شما به نام مخچه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مخچه در پشت ساقه مغز قرار دارد، جایی که نخاع با مغز روبرو می‌شود. وقتی مخچه به کانال نخاع فشار بیاورد، این احتمال وجود دارد که سیگنال‌های مغز وارده به بدن شما را مسدود کند. همچنین این مسئله می‌تواند باعث تجمع مایعات در مغز یا نخاع شما شود. این فشار و تجمع مایعات ممکن است انواع مختلفی از علائم عصبی را ایجاد کنند. به طور معمول علائم شامل تعادل و هماهنگی بینایی و گفتار است.
CM به نام هانس کیاری “Hans Chiari” آسیب شناس اتریشی نامگذاری شده است که ناهنجاری‌ها را در دهه ۱۸۹۰ توصیف و طبقه‌بندی کرده است. همچنین به عنوان ناهنجاری آرنولد-کیاری “Arnold-Chiari”، فتق مغز پشت سر و tonsillar ectopia شناخته می‌شود.
عوامل ناهنجاری کیار
اگر CM در مراحل جنینی ایجاد شود، به عنوان CM اولیه یا مادرزادی شناخته می‌شود.
چندین عامل ممکن است باعث CM اولیه شود:
- جهش‌های ژنتیکی ممکن است باعث رشد غیرطبیعی جنین شوند.
- کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی مناسب در دوران بارداری مانند اسید فولیک “folic acid” ممکن است بر رشد جنین تأثیر بگذارد.
- عفونت یا تب شدید در دوران بارداری ممکن است بر روی رشد جنین تأثیر بگذارد.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک، داروهای غیرقانونی یا الکل در دوران بارداری ممکن است بر رشد جنین تأثیر بگذارد.
همچنین گاها CM می‌تواند در بزرگسالی در اثر تصادف یا عفونت در جایی که مایع نخاعی تخلیه می‌شود، رخ دهد. این نوع از اختلال به عنوان CM ثانویه شناخته می‌شود.
علائم اصلی ناهنجاری کیاری
به طور کلی هرچه بافت مغز به ستون فقرات فشار بیاورد، شدت علائم بیماری بیشتر می‌شود. به عنوان مثال ممکن است فردی با نوع ۱ بیماری هیچ علائمی نداشته باشد، در حالی که فرد با نوع ۳ اختلال ممکن است علائم شدیدی را تجربه نماید. افراد مبتلا به CM بسته به نوع، تجمع مایعات و فشار بر بافت‌ها یا اعصاب می‌توانند علائم مختلفی داشته باشند.
با توجه به این موضوع که که CM بر مخچه تأثیر می‌گذارد، به طور معمول علائم شامل تعادل و هماهنگی بینایی و گفتار است. شایع‌ترین علامت سردرد در قسمت پشت سر است. اغلب این درد با فعالیت‌هایی مانند ورزش کردن، تحریک کردن قسمت دردزا، خم شدن و غیره ایجاد می‌شود.
سایر علائم ناهنجاری کیاری
- سرگیجه
- گردن درد
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
- مشکل در بلعیدن غذا و خوراکی
- ضعف در بالاتنه
- از دست دادن شنوایی
- از دست دادن احساس درد یا حرارت در قسمت بالاتنه
- مشکل در ایجاد تعادل یا مشکل در راه رفتن
علائم کمتر شایع شامل ضعف عمومی بدن، صدای زنگ در گوش، انحنای ستون فقرات، کندتر شدن ضربان قلب و تنفس غیرطبیعی است.
علائم ناهنجاری کیاری در نوزادان
علائم در نوزادان از هر نوع CM ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در بلعیدن
- تحریک‌پذیری در هنگام غذا خوردن
- سرخوشی بیش از حد و غیرطبیعی
- حالت تهوع یا استفراغ
- مشکلات تنفسی نامنظم
- گرفتگی گردن
- تاخیرهای رشد
- اختلال در وزن گرفتن
- از دست دادن قدرت و توان بازوها
اگر نوع ۲ بیماری کیاری همراه با مایعات اضافی در مغز باشد، علائم و نشانه‌های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سر بزرگ شده و غیرطبیعی
- استفراغ
- تشنج
- تحریک‌پذیری
- تأخیر در رشد و توسعه
گاهی اوقات علائم بیماری کیاری می‌توانند به سرعت پیشرفت کنند و نیاز به درمان فوری و اورژانسی دارند.
نحوه تشخیص ناهنجاری کیاری
اغلب CM در رحم در حین آزمایشات سونوگرافی یا هنگام تولد تشخیص داده می‌شود. اگر هیچ علامتی ندارید، این احتمال وجود دارد که پزشک شما به طور تصادفی هنگام آزمایش شدن برای چیز دیگری، این اختلال را پیدا کند.
نوع CM موجود به موارد زیر بستگی دارد:
- تاریخچه پزشکی
- علائم
- ارزیابی بالینی
- تست‌های تصویربرداری
- معاینه بدنی
پزشک عملکردهایی را که تحت تأثیر CM قرار می‌گیرند، در طول معاینه فیزیکی ارزیابی می‌کند از جمله موارد زیر:
- تعادل
- شناخت
- حافظه
- مهارت‌های حرکتی
- رفلکس
- احساس هر چیزی
همچنین این امکان وجود دارد که پزشک به منظور کمک به تشخیص بیماری، اسکن تصویربرداری را تجویز کند. این موارد می‌تواند شامل اشعه ایکس “X-rays”، اسکن MRI و سی تی اسکن “CT scan” باشد. این تصاویر به پزشک شما کمک می‌کند تا به دنبال ناهنجاری در ساختار استخوان، بافت‌های مغز، اندام‌ها و اعصاب باشد.
نوبت دهی اینترنتی آسا سلامت کلینیک مغز و اعصاب اصفهان
مطالعه بیشتر :
آشنایی با انواع بیماری نوروفیبروماتوز یا Neurofibromatosis